xristianoi.gr προοδευτικoς χριστιανισμoς

Το άρθρο αυτό είναι μια ομιλία του  Robin Parry όπου εξηγεί τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των εβραικών και ελληνικών λέξεων "ΣΕΟΛ", "ΑΔΗΣ", "ΓΕΕΝΝΑ", "ΤΑΡΤΑΡΟΣ" που συχνά μεταφράζονται "κόλαση" σε αγγλικές κυρίως μεταφράσεις. Έχει όμως την αξία του και για τους Έλληνες αναγνώστες:

Στην Παλαιά Διαθήκη, ο Σεόλ είναι το βασίλειο των νεκρών. Είναι ένα πολύ σκοτεινό μέρος, είναι σκοτεινό, υπάρχουν άνθρωποι εκεί αλλά δεν ζουν πραγματικά. Κανείς δεν θέλει να είναι εκεί και δεν λατρεύει τον Θεό εκεί.

Είναι λίγο θλιβερή άποψη του θανάτου. Μετά γίνεται πολύπλοκο γιατί στην εβραϊκή περίοδο του Δεύτερου Ναού, προκύπτουν διαφορετικές απόψεις. Και αυτό είναι μέρος της συζήτησης: Τι κρύβεται πίσω από τα κείμενα της Καινής Διαθήκης;

Ο Άδης είναι από την ελληνική μυθολογία αλλά εισήχθηκε για να γίνει η ελληνική μετάφραση του Σεόλ.

Έτσι ο Άδης μερικές φορές είναι απλώς η λέξη για τον Σεόλ και είναι αυτός ο κόσμος των νεκρών. Αλλά επίσης, κατά κάποιο τρόπο, εξελίσσεται σε αυτήν την περίοδο του Δεύτερου Ναού για να γίνει ένα μέρος όπου συμβαίνουν άσχημα πράγματα, όπως στην ελληνική μυθολογία, άσχημα πράγματα συμβαίνουν στον Άδη.

Το μόνο κείμενο στην Καινή Διαθήκη που πραγματεύεται τον Άδη με αυτό τον τρόπο είναι το Λουκάς 16 - η παραβολή του «Πλούσιου και του Λάζαρου» - είναι ο Άδης στον οποίο πηγαίνουν. Τι είναι αυτός ο Άδης; Ο πλούσιος είναι σε μαρτύριο, θέλει μόνο μια σταγόνα νερό στη γλώσσα του. Έτσι, αυτό δεν είναι ακριβώς όπως ο Σεόλ της Παλαιάς Διαθήκης, είναι μια ανάπτυξη της ιδέας.

Στο βιβλίο της Αποκάλυψης, στο τέλος:

Η θάλασσα παρέδωσε τους νεκρούς της, και ο θάνατος και ο Άδης παρέδωσαν τους νεκρούς που φύλαγαν. Κι ο καθένας κρίθηκε κατά τα έργα του. Τότε ο θάνατος και ο Άδης ρίχτηκαν στη λίμνη της φωτιάς. Αυτός είναι ο δεύτερος θάνατος, η λίμνη της φωτιάς. Αποκάλυψη 20:13-14.

Ο Άδης λοιπόν είναι εκεί που βρίσκονται οι νεκροί. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το απόσπασμα, αν η λίμνη της φωτιάς είναι η «κόλαση», και αυτός είναι ο τρόπος που κανονικά σκεφτόμαστε, ο Άδης δεν είναι «κόλαση» σε αυτό το κείμενο—ο Άδης είναι σαν την «αίθουσα αναμονής» μέχρι να ριχτεί στη λίμνη της φωτιάς και τότε είναι κόλαση.

Η Γέεννα είναι αυτό για το οποίο ο Ιησούς μιλάει στα περισσότερα από τα κείμενα που θεωρούνται για την κόλαση. Η Γέεννα ("Κοιλάδα Μπεν Χιννόμ " στα εβραϊκά) είναι η κοιλάδα δίπλα στην Ιερουσαλήμ.

Φωτογραφία: Γέεννα, η κοιλάδα του Ενώμ κοντά στη παλιά Ιερουσαλήμ.

Είναι μια κοιλάδα που είχε κάθε είδους συνειρμούς στην Παλαιά Διαθήκη επειδή συνδέθηκε με ειδωλολατρικές θυσίες παιδιών και ούτω καθεξής. Θεωρήθηκε ακάθαρτο και απεχθές μέρος στον Ιερεμία:

“[Οι Ιουδαίοι] Στην κοιλάδα Εννόμ καθιέρωσαν ιερόν τόπο, που τον ονόμασαν “Τοφέθ”· εκεί θυσιάζουν τους γιους τους και τις κόρες τους στη φωτιά, πράγμα που εγώ δεν το διέταξα ούτε καν το διανοήθηκα. Γι’ αυτό θα έρθουν μέρες, που η κοιλάδα αυτή δεν θα ονομάζεται πια “Κοιλάδα Εννόμ” ή “Τοφέθ”, αλλά “Φαράγγι της Σφαγής”, γιατί εκεί θα θάβουν τους νεκρούς, επειδή αλλού δε θα υπάρχει τόπος". Ιερεμίας 7:31-32

Η Γέεννα γίνεται τόπος κρίσης. Ο Θεός θα φέρει κρίση και θα γίνει σφαγή στη Γέεννα—υπάρχουν πολλά πτώματα εκεί.

Η περικοπή στο τέλος του Ησαΐα 66, αναφέρει όλα τα σκουλήκια, τη φωτιά, και τα πτώματα, τα οποία στη συνέχεια χρησιμοποιούνται από τον Ιησού ως κείμενο «κόλασης» για τα σκουλήκια που δεν πεθαίνουν και ούτω καθεξής.

Αυτό σχεδόν σίγουρα έχει να κάνει με εικόνες για τη Γέεννα, με πολλά πτώματα. Εννοώ ότι είναι νεκροί, στον Ησαΐα δεν έχουν τις αισθήσεις τους αλλά είναι στα κείμενα του Ιησού. Αυτή είναι λοιπόν η Γέεννα, είναι μια κυριολεκτική κοιλάδα, η οποία συνδέεται με την κρίση, την τιμωρία και ούτω καθεξής.

Γίνονται συζητήσεις γύρω από αυτό. Υπήρχαν ισχυρές εβραϊκές απόψεις σχετικά με τη μεταθανάτια τιμωρία της Γέεννας; Τροφοδοτούσε ο Ιησούς αυτές τις απόψεις ή όντως καινοτόμησε ο Ιησούς; Περιπλέκεται από το γεγονός ότι όλα τα εβραϊκά κείμενα του Δεύτερου Ναού που έχουμε για τη Γέεννα δεν γράφτηκαν παρά μόνο μετά την εποχή του Ιησού. Ήταν ο Ιησούς το πρώτο άτομο που χρησιμοποίησε πραγματικά τη Γέεννα ως μεταθανάτια τιμωρία;

Τα μεταγενέστερα εβραϊκά κείμενα το έπιασαν αυτό και το οδήγησαν σε διαφορετικές κατευθύνσεις; Γίνεται επίσης περίπλοκο επειδή οι Εβραίοι του Δεύτερου Ναού είχαν διαφορετικές απόψεις για τη Γέεννα.

Κάποιοι τη σκέφτηκαν ως αιώνιο βασανισμό, κάποιοι τη σκέφτηκαν με όρους αφανισμού, κάποιοι νόμιζαν ότι θα μπορούσες να βγεις από τη Γέεννα. Δεν ήταν μια σταθερή ιδέα, ήταν μια ρευστή εικόνα. Ήταν μια εικόνα που χρησιμοποιήθηκε με διαφορετικούς τρόπους από διαφορετικές ομάδες Εβραίων – ο Ιησούς ήταν ένας από αυτούς.

Το ερώτημα λοιπόν είναι, με ποια έννοια το χρησιμοποιεί ο Ιησούς; Αυτό γίνεται το ζήτημα από την άποψη της ερμηνείας και είναι δύσκολο να τεθεί ένα σταθερό υπόβαθρο βάσει του οποίου να ερμηνευτεί ο Ιησούς, επειδή ήταν μια ρευστή έννοια.

Επίσης τα προβλήματα της χρονολόγησης κλπ. Τέλος πάντων, αυτό γίνεται λίγο τεχνικό. Υπάρχει συζήτηση μεταξύ μελετητών της Καινής Διαθήκης, σχετικά με το αν ο Ιησούς μιλάει για μεταθανάτια τιμωρία.

Ο Tom Wright υποστηρίζει ότι ο Ιησούς δεν μιλά για την κόλαση αλλά για την κυριολεκτική καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. Προειδοποιεί για τους κινδύνους να πεταχτεί κυριολεκτικά η πόλη στην κοιλάδα δίπλα στην Ιερουσαλήμ όταν έρθουν οι Ρωμαίοι. Μπορεί να μην είναι καν ότι ο Ιησούς μιλάει για εσχατολογική τιμωρία εκεί.

Όταν ο Παύλος μιλά για εσχατολογική τιμωρία, δεν χρησιμοποιεί τη γλώσσα της Γέεννας, είναι πραγματικά περιορισμένη στον Ιησού που το κάνει αυτό.

Τι γίνεται με τον Τάρταρο; Λοιπόν, αυτό συμβαίνει μόνο μία φορά στην Καινή Διαθήκη:

Ο Θεός ούτε τους αγγέλους δε λυπήθηκε όταν αμάρτησαν, αλλά τους έριξε στα τάρταρα, όπου φυλάγονται δέσμιοι στο σκοτάδι περιμένοντας την τελική κρίση. Β Πέτρου 2:4.

Αυτό είναι ένα μέρος στην ελληνική μυθολογία. Το υπόβαθρο σε αυτό είναι η ιστορία στη Γένεση των Νεφελίμ. Υπάρχουν όλα τα είδη ερμηνευτικών περιπλοκών, αλλά αυτή η ιστορία γίνεται πολύ μεγάλη στην περίοδο του Δεύτερου Ναού.

Ο Α Ενώχ—το οποίο είναι ένα φανταστικό κείμενο και είχε μεγάλη επιρροή στον πρώιμο Χριστιανισμό—βλέπει αυτούς τους «Παρατηρητές» ως θεϊκά όντα που ρίχνονται στα Τάρταρα.

Ο Πέτρος λέει ότι κρατούνται στα Τάρταρα σε αιώνιες αλυσίδες μέχρι την Ημέρα της Κρίσεως. Η λέξη στο κείμενο εκεί είναι «αίδιος», που σημαίνει αιώνια - είναι η μόνη φορά που εμφανίζεται σε σχέση με την τιμωρία στην Καινή Διαθήκη. Και εκεί είναι μόνο οι αλυσίδες που είναι «αιώνιες», έτσι ώστε αυτοί οι άγγελοι να μην μπορούν να ξεφύγουν από την κρίση.

Οπότε η Γέεννα είναι ίσως κόλαση - ή όχι αν είσαι ο Tom Wright. Ο Άδης είναι το βασίλειο των νεκρών — ο Σεόλ, αλλά μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από αυτό, μπορεί να είναι κάτι που περνά στην κόλαση σε ορισμένα κείμενα αλλά όχι σε άλλα. Το όλο θέμα είναι λίγο μπέρδεμα.

Ζητάτε σαφήνεια, αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι τρομερά σαφές, και αυτή είναι μια από τις προκλήσεις στην ερμηνεία ορισμένων από τα κείμενα του Ευαγγελίου και της Καινής Διαθήκης. Προσπαθώντας να το κατανοήσουμε όταν ο κόσμος της σκέψης εκείνη την εποχή δεν ήταν εννοιολογικά σαφής με τον τρόπο που θα θέλαμε να ήταν.

Μετάφραση από Μανώλη Καλομοίρη.

πηγή: https://reforminghell.com/2020/02/13/the-actual-words-behind-hell-robin-parry/