xristianoi.gr προοδευτικoς χριστιανισμoς

“Χριστὸν ἀγαπήσαντες καὶ φωτισθέντες τὸν νοῦν, τὴ πίστει ἐνούμενοι καὶ συζυγία σεμνή, Ἀκύλας καὶ Πρισκίλλα ἤσαν μὲν προεστῶτες ἐκκλησίας κατ’ οἶκον, Παύλου δὲ τοῦ φωστῆρος συνεργοὶ καὶ προστᾶται. Διὸ αὐτοὺς τιμήσωμεν καὶ μιμησώμεθα”

(ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ ΑΚΥΛΑ ΚΑΙ ΠΡΙΣΚΙΛΛΑΣ στην Ορθόδοξη Εκκλησία).

   Ποια είναι η θέση της γυναίκας στην εκκλησία, τη σύναξη των πιστών;  Είναι γεγονός ότι οι γυναίκες υποτιμούνται στις παραδοσιακές εκκλησίες λόγω του αποκλεισμού τους από την ισότιμη συμμετοχή στη σύναξη των πιστών και τον αποκλεισμό τους από την ανάληψη θέσεων ηγεσίας εξαιτίας του φύλου τους.Η κυρίαρχη ερμηνεία για αιώνες στις εκκλησίες είναι ότι οι γυναίκες απαγορεύεται να γίνονται κληρικοί, ποιμένες ή πρεσβύτεροι ή ότι απαγορεύεται να μιλάνε δημόσια ή να κηρύττουν απο τον άμβωνα γυναίκες.

ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΥ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ

    Γενικά, ο Ιησούς απαγορεύει σε οποιονδήποτε ή οποιαδήποτε, να κυριεύουν ή κατεξουσιάζουν τους άνδρες η γυναίκες χριστιανούς στην εκκλησία:

"Τότε ο Ιησούς τους κάλεσε και τους είπε: «Ξέρετε ότι οι ηγέτες των εθνών ασκούν απόλυτη εξουσία πάνω τους και οι άρχοντες τα καταδυναστεύουν. Σ’ εσάς όμως δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό, αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας, πρέπει να γίνει υπηρέτης σας· κι όποιος από σας θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος σας. Όπως κι ο Υιός του Ανθρώπου δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει τη ζωή του λύτρο για όλους»." (ΜΑΤΘ.20:25-28).

“Εσείς όμως να μη δεχτείτε να σας αποκαλούν “δάσκαλέ μου”. Ένας είναι ο δάσκαλός σας, ο Χριστός· κι εσείς όλοι είστε αδερφοί. Και πατέρα σας μην ονομάσετε κανέναν στη γη, γιατί ένας είναι ο Πατέρας σας: ο ουράνιος. Μην ονομαστείτε “ηγήτορες”, γιατί ο ηγήτοράς σας είναι ένας: ο Χριστός. Ο πιο σπουδαίος από σας να είναι υπηρέτης σας. Γιατί όποιος υψώσει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί· κι όποιος ταπεινώσει τον εαυτό του θα υψωθεί». (ΜΑΤΘ.23:8-10). Ο Ιησούς καλλιέργησε την ιδέα ότι όλοι στην Εκκλησία είναι ίσοι και κανείς δεν έχει δικαίωμα να κυριαρχεί ή κατεξουσιάζει τους αδελφούς του ή αδελφές του.

ΙΣΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

    H Γραφή διακηρύττει ότι εν Χριστώ δεν υπάρχει καμία διάκριση στη θέση και λειτουργία ανδρών και γυναικών:

"Δεν υπάρχει πια Ιουδαίος και ειδωλολάτρης, δεν υπάρχει δούλος και ελεύθερος, δεν υπάρχει άντρας και γυναίκα· όλοι σας είστε ένας, χάρη στον Ιησού Χριστό." (ΓΑΛΑΤΕΣ 3:28).

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΗΓΕΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

    Υπήρχαν στη πρώτη Εκκλησία γυναίκες που υπηρετούσαν και με τη διδασκαλία ανδρών, όπως η Πρίσκιλλα που όχι συμπτωματικά στη Γραφή συνήθως (στο κριτικό κείμενο) αναφέρεται πρώτα από τον άνδρα της Ακύλα:

"Άρχισε, λοιπόν, να μιλάει με παρρησία στη συναγωγή. Όταν τον άκουσαν η Πρίσκιλλα και ο Ακύλας, τον πήραν κοντά τους και του εξέθεσαν την οδό του Θεού με πιο μεγάλη ακρίβεια." (ΠΡΑΞΕΙΣ 18:26).

Ηγούνταν η Πρίσκιλλα και ο Ακύλας στην κατ' οίκον εκκλησία που συναθροίζονταν στο σπίτι τους και ήταν συνεργάτες του Παύλου στο έργο του Κυρίου:

"Ἀσπάσασθε Πρίσκαν καὶ Ἀκύλαν τοὺς συνεργούς μου ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, οἵτινες ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν, οἷς οὐκ ἐγὼ μόνος εὐχαριστῶ ἀλλὰ καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι τῶν ἐθνῶν, καὶ τὴν κατ’ οἶκον αὐτῶν ἐκκλησίαν" (ΡΩΜΑΙΟΥΣ 16:3-5).
Αλλη γυναίκα ποιμένα ή προεστώτα έχουμε την Νυμφά: “Ἀσπάσασθε τοὺς ἐν Λαοδικείᾳ ἀδελφοὺς καὶ Νύμφαν καὶ τὴν κατ’ οἶκον αὐτῆς ἐκκλησίαν” (ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 4:15, Κριτικό Κείμενο). Μια παρατήρηση που έχω είναι ότι επειδή δεν άρεσε στους άνδρες αντιγραφείς των βιβλικών χειρογράφων, το εδάφιο αυτό, το άλλαξαν σε μεταγενέστερα χειρόγραφα και την Νυμφά την ...έκαναν άνδρα! Γι αυτό και στο εκκλησιαστικό κείμενο λέει “ἀσπάσασθε τοὺς ἐν Λαοδικείᾳ ἀδελφοὺς καὶ Νυμφᾶν καὶ τὴν κατ᾽ οἶκον αὐτοῦ ἐκκλησίαν”.

   Έχουμε και γυναίκα απόστολο, την Ιουνία: “Ἀσπάσθητε τὸν Ἀνδρόνικον καὶ Ἰουνίαν, τοὺς συγγενεῖς μου καὶ συναιχμαλώτους μου, οἵτινες εἶναι ἐπίσημοι μεταξὺ τῶν ἀποστόλων, οἵτινες καὶ πρὸ ἐμοῦ ἦσαν εἰς τὸν Χριστόν” (ΡΩΜΑΙΟΥΣ 16: 7). Μερικοί έχουν προσπαθήσει να αρνηθούν την έννοια του εδαφίου είτε υποστηρίζοντας ότι η Ιουνία ήταν άνδρας, Ιουνίας, είτε ότι ήταν απλώς αναγνωρισμένοι από τους αποστόλους, όχι ότι ήταν οι ίδιοι απόστολοι. Το μεν πρώτο η έρευνα έχει δείξει ότι δεν υπήρχε στην αρχαιότητα αρσενικό όνομα Ιουνίας, αλλά πάντα είναι μόνο η θηλυκή εκδοχή η Ιουνία (Δείτε Ιωάννη Καραβιδόπουλου: ΙΟΥΝΙΑΣ Η ΙΟΥΝΙΑ;Κριτικὴ τοῦ κειμένου καὶ Ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση τοῦ Ρωμ. 16,7 στο http://cemes-en.weebly.com/uploads/2/7/8/8/27884917/17_karavidopoulos__or_.pdf).

   Επίσης σύμφωνα με την έρευνα του κ.Καραβιδόπουλου είναι πιο πιθανή η σημασία ότι ήταν απόστολοι ο Ανδρόνικος και η Ιουνία, γράφοντας: “το ἐν μὲ δοτικὴ ἐκφράζει συμπερίληψη τοῦ χαρακτηριζομένου προσώπου στὸ οὐσιαστικὸ ποὺ ἀκολουθεῖ (ἀποστόλοις)”. “Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ βλ .Ἐσθὴρ 8,12 "καὶ ὑμεῖς οὖν ἐν ταῖς ἐπωνύμοις ὑμῶν ἑορταῖς ἐπίσημον ἡμέραν μετὰ πάσης εὐωχίας ἄγετε", Μθ 2,6 "καὶ σὺ Βηθλεὲμ …οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν Ἰούδα" κ.ἄ.”

ΟΛΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΕΝΕΡΓΑ ΣΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

    Τα γενικά εδάφια της Καινής Διαθήκης για τη λειτουργία της Εκκλησίας με το έκαστος έχει και ότι όλοι είναι ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΠΕΤΡΕΣ και ΖΩΝΤΑΝΑ ΜΕΛΗ που εργάζονται για την οικοδομή του Ναού του Κυρίου άνδρες και γυναικες είναι μονοσήμαντα και καθαρά.
“ Θα χαρίσω πλουσιοπάροχα το Πνεύμα μου σε κάθε άνθρωπο· έτσι, οι γιοι σας κι οι θυγατέρες σας θα κηρύξουν την αλήθεια· οι νέοι σας θα δουν οράματα κι οι γέροντές σας θα ονειρευτούν όνειρα θεϊκά. Και σ’ αυτούς που μου ανήκουν, άντρες και γυναίκες, θα χαρίσω, τις ημέρες εκείνες, πλουσιοπάροχα το Πνεύμα μου, κι αυτοί θα κηρύξουν την αλήθεια του Θεού” (ΠΡΑΞΕΙΣ 2:17-18).

“Στον καθένα δωρίζεται η φανέρωση του Αγίου Πνεύματος για το συμφέρον όλων. Στον ένα το Πνεύμα δίνει το χάρισμα να μιλάει με θεία σοφία, σ’ έναν άλλο το ίδιο Πνεύμα δίνει το χάρισμα να μιλάει με θεία γνώση. Σε άλλον το ίδιο Πνεύμα δίνει ξεχωριστή δύναμη πίστεως, σε άλλον το ίδιο αυτό Πνεύμα δίνει τη δύναμη της θεραπείας ασθενειών. Σε άλλον το Πνεύμα δίνει τη δύναμη να κάνει θαύματα, σ’ έναν άλλο, το δώρο να μεταβιβάζει μηνύματα από το Θεό. Σε άλλον, το δώρο να διακρίνει τα ψεύτικα πνεύματα από το αληθινό Πνεύμα, σε άλλον τη δυνατότητα να λαλεί διάφορα είδη γλωσσών, και σε άλλον την ικανότητα να εξηγεί αυτές τις γλώσσες. Και όλα αυτά είναι ενέργειες ενός και του αυτού Πνεύματος, που χορηγεί τα χαρίσματα όπως αυτό θέλει στον καθένα χωριστά.” (Α ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ 12:7-11).

“Σε ποιο συμπέρασμα λοιπόν καταλήγουμε, αδερφοί; Όταν έχετε λατρευτική σύναξη, ό,τι έχει να πει ο καθένας, είτε ψαλμό είτε διδασκαλία είτε αποκάλυψη είτε γλωσσολαλία είτε εξήγηση του νοήματος των γλωσσών, όλα να γίνονται με σκοπό την οικοδομή της εκκλησίας.” ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α΄ 14:26

“Μπορείτε όλοι, ο ένας μετά τον άλλο, να δίνετε τα μηνύματα που δέχεστε από το Θεό, ώστε όλοι να μαθαίνουν και όλοι να ενισχύονται”. ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ Α΄ 14:31

“Ελάτε, λοιπόν, κοντά σ’ αυτόν που είναι το ζωντανό λιθάρι, το οποίο, ενώ αποδοκιμάστηκε από τους ανθρώπους, έχει εκλεγεί από το Θεό κι αποδείχτηκε ανεκτίμητο. Ελάτε κι εσείς να χρησιμοποιηθείτε σαν ζωντανά λιθάρια στο χτίσιμο του πνευματικού ναού, στον οποίο θα υπηρετείτε ως ιερατείο άγιο, προσφέροντας θυσίες πνευματικές, ευπρόσδεκτες στο Θεό δια του Ιησού Χριστού” (Α ΠΕΤΡΟΥ 2:4-5).

“Ο λόγος του Χριστού, με όλο τον πλούτο του, ας μένει μόνιμα ανάμεσά σας. Κι έτσι, να διδάσκετε και να συμβουλεύετε ο ένας τον άλλο με σοφία” (ΚΟΛΟΣΣΑΕΙΣ 3:16).
Η διδασκαλία στην Καινή Διαθήκη είναι ξεκάθαρη ότι στην Εκκλησία όλα τα μέλη, άνδρες και γυναίκες, μπορούν και πρέπει να συμμετέχουν στην λειτουργία της και στις διακονίες της, ανάλογα με τις ικανότητες και τα χαρίσματα που έχουν. Είναι λάθος ο αποκλεισμός οποιουδήποτε μέλους εξαιτίας του φύλου του.

ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΑ ΕΔΑΦΙΑ Α ΤΙΜ. 2:11-12 ΚΑΙ Α ΚΟΡ.14:34;

    Τα περιοριστικά εδάφια έχουν γίνει η σημαία σε όλες τις φονταμενταλιστικές εκκλησίες για να συνεχίζουν την θεολογία του αποκλεισμού των γυναικών από θέσεις ηγεσίας ή από την συμμετοχή των γυναικών στο κήρυγμα ή την διδασκαλία της Εκκλησίας.
Η πραγματικότητα της βιβλικής έρευνας είναι ότι ΚΑΜΙΑ από αυτές τις 2 περικοπές δεν τις έχει γράψει ο απόστολος Παύλος!
Κατ αρχήν σύμφωνα με τον Bart Ehrman “Eίναι μια ξεκάθαρη άποψη μεταξύ των λόγιων, ότι ο Παύλος δεν έγραψε τις Α και Β Τιμόθεο και Τίτο”. Οι Ποιμαντικές επιστολές είναι δευτεροπαύλειες επιστολές που γράφτηκαν από άτομα τα οποία μιμήθηκαν τον Παύλο και υπέγραψαν με το όνομα του Παύλου και εκφράζουν μια μεταγενέστερη του Παύλου θεολογία. 

Συνεχίζει ο κορυφαίος παγκόσμια βιβλικός λόγιος Bart Ehrman: “αυτά τα σκληρά λόγια κατά των γυναικών στο 1 Κορ. 14:34-35 διακόπτουν τη ροή των όσων είπε ο Παύλος στο πλαίσιο. Μέχρι το στ. 34 μιλούσε για «προφητεία» και στη συνέχεια το κάνει αμέσως μετά ξανά στο στ. 37. Ίσως, λοιπόν, οι στίχοι να μην ήταν καθόλου αρχικό μέρος του κειμένου της Α΄ Κορινθίους αλλά να προήλθαν από μια περιθωριακή σημείωση που μετέπειτα αντιγραφείς έβαλαν στο κείμενο μετά τον στ. 33 (άλλοι το έβαλαν μετά τον στ. 40). Ωστόσο, οι στίχοι έφτασαν να τοποθετηθούν στο κείμενο, δεν φαίνεται ότι γράφτηκαν από τον Παύλο. Ποιος τα έγραψε τότε; Προφανώς κάποιος που έζησε αργότερα, ο οποίος ήταν εξοικειωμένος και συμπαθούσε με τις απόψεις περί γυναικών που προέβαλε ο συγγραφέας των Ποιμαντικών επιστολών.

Συνοψίζοντας: Στις εκκλησίες του ίδιου του Παύλου, μπορεί να μην υπήρχε απόλυτη ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Οι γυναίκες εξακολουθούσαν να καλύπτουν τα κεφάλια τους όταν προσεύχονταν και προφήτευαν, δείχνοντας ότι ως θηλυκά εξακολουθούσαν να υπόκεινται στα αρσενικά. Αλλά υπήρχε μια ξεκάθαρη κίνηση προς την ισότητα που αντανακλούσε την κίνηση που αποδεικνύεται στη διακονία του ίδιου του Ιησού” (https://ehrmanblog.org/did-paul-tell-women-to-keep-silent-the-argument-that-1-cor-1434-35-is-an-interpolation/)
    Γενικά είναι λάθος να παίρνουν ως κανόνα τα δυο περιοριστικά εδάφια και να προσπαθούν δύσκολα στραμπουλώντας συχνά την λογική, να τα εναρμονίσουν με τα πολλά γενικά εδάφια για την συμμετοχή όλων ανδρών και γυναικών στην σύναξη.
  Μάλιστα η απολυτοποίηση που κάνουν κάποιοι για την ΦΙΜΩΣΗ των γυναικών αντιφάσκει όχι μόνο με τα γενικά εδάφια που αναφέρονται πιο πριν, αλλά και με συγκεκριμένα εδάφια του Παύλου για το ότι οι γυναίκες μπορούν στη σύναξη ΝΑ ΠΡΟΦΗΤΕΥΟΥΝ ή ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΟΝΤΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ όπως δείχνει η Α ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ 11ο κεφάλαιο. Και η προφητεία είναι είδος ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ εμπνευσμένης από το Άγιο Πνεύμα: “Ενώ αυτός που προφητεύει απευθύνεται στους ανθρώπους με λόγους οικοδομητικούς, προτρεπτικούς και παρηγορητικούς” (Α ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ 14:3).
    Τέλος η απολυτοποίηση των περιοριστικών εδαφίων που κάνουν πολλοί, τους καθιστά ασυνεπείς στην εφαρμογή της άποψής τους! Γιατί: Στις συνάξεις που πιστεύουν στην ΦΙΜΩΣΗ των γυναικών όταν παρευρίσκονται άνδρες, οι γυναίκες μπορούν να ΣΥΜΨΑΛΛΟΥΝ ΥΜΝΟΥΣ μαζί με τους υπόλοιπους ή να ΛΕΝΕ ΤΟ ΑΜΗΝ στις προσευχές των ανδρών! Αν όμως είναι σωστή η απολυτοποίηση των περιοριστικών εδαφίων, τότε ασφαλώς το να ΣΙΩΠΟΥΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ θα έπρεπε να έχει εφαρμογή και στην ΥΜΝΩΔΙΑ όπου ασφαλώς θα απαγορεύονταν να συμψάλλουν (να ψάλλουν μόνο οι άνδρες) και επίσης θα απαγορεύονταν να λένε ΕΚΦΩΝΑ ΤΟ ΑΜΗΝ αφού θα παραβίαζε πάλι τα εδάφια αυτά.
   Θα προσθέσω άλλη μια πτυχή που έχει ξεφύγει από όσους απολυτοποιούν τα περιοριστικά εδάφια. Στη Θεία Ευχαριστία που έκανε ο Ιησούς με τους μαθητές Του, συμμετείχαν μόνο άνδρες και καμιά γυναίκα! Με βάση αυτό θα μπορούσαν να απαγορεύσουν τη συμμετοχή των γυναικών στη Θεία Ευχαριστία, στο οποίο να συμμετείχαν μόνο άνδρες!
    Γι αυτό πιστεύω ότι είναι λάθος η ΦΙΜΩΣΗ των γυναικών και πρέπει να είναι ισότιμες να συμμετέχουν στην λειτουργία της σύναξης των πιστών και να μπορούν να γίνονται ηγέτες στην Εκκλησία (κληρικοί, ποιμένες, πρεσβύτεροι) ώστε να έχει πραγματική εφαρμογή το “δεν υπάρχει άντρας και γυναίκα· όλοι σας είστε ένας, χάρη στον Ιησού Χριστό” (ΓΑΛΑΤΕΣ 3:28).

Μανώλης Καλομοίρης